Public Cloud ngày càng được nhiều doanh nghiệp và tổ chức trên khắp thế giới lựa chọn như một giải pháp hàng đầu để lưu trữ, quản lý và xử lý dữ liệu. Trong bài viết này, ZoneCloud sẽ cùng bạn khám phá mô hình Public Cloud là gì, cách hoạt động, ưu nhược điểm và khi nào nên sử dụng để tối ưu hiệu quả vận hành.
Public Cloud là gì?
Public Cloud (đám mây công cộng) là mô hình điện toán đám mây cung cấp hạ tầng, phần mềm và tài nguyên qua Internet, cho phép nhiều người dùng chia sẻ chung một hệ thống. Người dùng không cần đầu tư phần cứng mà chỉ trả phí theo mức sử dụng thực tế (pay-as-you-go).
Mô hình này giúp mở rộng linh hoạt, tối ưu chi phí, phù hợp với mọi đối tượng từ cá nhân đến doanh nghiệp. Đây là giải pháp thay thế hiện đại cho hạ tầng CNTT truyền thống, đặc biệt hiệu quả khi cần triển khai nhanh và truy cập tài nguyên từ xa.
Cách Public Cloud hoạt động
Public Cloud được xây dựng trên một hệ thống hạ tầng đám mây quy mô lớn, bao gồm nhiều máy chủ vật lý, thiết bị lưu trữ và phần cứng mạng, được đặt tại trung tâm dữ liệu của nhà cung cấp. Các tài nguyên này được ảo hóa, chia nhỏ và phân phối cho nhiều khách hàng khác nhau qua Internet. Mặc dù dùng chung hạ tầng, dữ liệu và tác vụ của từng người dùng vẫn được tách biệt nhờ các cơ chế bảo mật và quản lý riêng biệt.
Các thành phần chính của hệ thống bao gồm:
- Hạ tầng đám mây (Cloud Infrastructure): Máy chủ, thiết bị mạng và lưu trữ phân tán, tạo thành nền tảng vật lý của Public Cloud.
- Tài nguyên đám mây (Cloud Resources): Bao gồm máy ảo (VM), bộ nhớ, dịch vụ lưu trữ, cơ sở dữ liệu và các công cụ điện toán được cung cấp theo nhu cầu.
- Phần mềm quản lý đám mây: Hệ thống tự động hóa giúp triển khai, giám sát, phân bổ và tối ưu tài nguyên cho nhiều người dùng.
- Kết nối mạng băng thông cao: Đảm bảo khả năng truy cập nhanh chóng, ổn định đến các dịch vụ từ bất cứ đâu.
Với mô hình Public Cloud, người dùng không cần sở hữu hạ tầng riêng mà vẫn có thể truy cập tài nguyên tính toán theo yêu cầu. Họ chỉ trả phí cho phần tài nguyên đã sử dụng (pay-as-you-go), đồng thời có thể mở rộng hoặc thu hẹp linh hoạt tùy theo nhu cầu thực tế.
Ưu và nhược điểm của Public Cloud
Ưu điểm:
- Khả năng mở rộng linh hoạt: Public Cloud cung cấp tài nguyên gần như không giới hạn, cho phép người dùng dễ dàng mở rộng hoặc thu hẹp quy mô sử dụng theo nhu cầu thực tế. Phù hợp trong các tình huống biến động như tăng traffic, mở rộng dịch vụ hay phục hồi sau thảm họa.
- Thanh toán theo mức sử dụng: Mô hình pay-as-you-go giúp tối ưu chi phí, người dùng chỉ trả tiền cho tài nguyên thực sự sử dụng mà không cần đầu tư phần cứng ban đầu hay trả chi phí cố định.
- Tiết kiệm chi phí vận hành: Không cần đầu tư xây dựng hạ tầng, bảo trì phần cứng hay thuê đội ngũ kỹ thuật nội bộ – tất cả đều do nhà cung cấp đảm nhận.
- Khả năng truy cập mọi lúc, mọi nơi: Chỉ cần kết nối Internet, người dùng có thể truy cập tài nguyên đám mây từ bất kỳ đâu, phù hợp với xu hướng làm việc từ xa và di động.
- Sao lưu và khôi phục dữ liệu dễ dàng: Hệ thống lưu trữ trên đám mây cho phép sao lưu tự động, dễ dàng phục hồi khi xảy ra sự cố hoặc mất dữ liệu.
- Tính linh hoạt cao: Dễ dàng điều chỉnh cấu hình, lựa chọn dịch vụ và triển khai nhanh các ứng dụng, giúp tăng tốc thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.
Nhược điểm:
- Chi phí phát sinh: Mặc dù chi phí ban đầu thấp, nhưng các khoản như phí truyền dữ liệu, lưu trữ lâu dài, tài nguyên không sử dụng hoặc hỗ trợ kỹ thuật nâng cao có thể làm đội chi phí nếu không quản lý chặt.
- Hạn chế quyền kiểm soát: Người dùng không có toàn quyền với hạ tầng vật lý và phụ thuộc vào chính sách, quy trình của nhà cung cấp – điều này có thể gây khó khăn khi cần can thiệp sâu hoặc xử lý sự cố khẩn cấp.
- Yêu cầu về kỹ năng kỹ thuật: Doanh nghiệp cần có đội ngũ am hiểu về đám mây để cấu hình, giám sát và tối ưu dịch vụ. Việc thiếu chuyên môn có thể dẫn đến sử dụng sai hoặc lãng phí tài nguyên.
- Lo ngại về bảo mật và tuân thủ: Dữ liệu được lưu trữ trên hạ tầng chia sẻ với nhiều khách hàng khác nên cần triển khai thêm các lớp bảo vệ như mã hóa, kiểm soát truy cập và giám sát an ninh. Một số tổ chức cũng gặp rào cản khi phải tuân thủ quy định về vị trí lưu trữ dữ liệu.
Public Cloud có những mô hình nào?
Trong Public Cloud, các dịch vụ được tổ chức dưới ba mô hình chính, tương ứng với các cấp độ truy cập và quản lý tài nguyên khác nhau:
SaaS (Software as a Service)
SaaS là mô hình cho phép người dùng sử dụng phần mềm trực tiếp qua Internet mà không cần cài đặt hoặc vận hành trên thiết bị cá nhân. Mọi hoạt động quản lý, cập nhật và bảo trì đều do nhà cung cấp thực hiện.
- Người dùng chỉ cần trình duyệt hoặc ứng dụng để truy cập phần mềm.
- Không cần quan tâm tới hạ tầng hoặc máy chủ phía sau.
- Thanh toán thường theo hình thức đăng ký (subscription).
Ví dụ: Google Workspace, Microsoft 365, Zoom, Salesforce.
PaaS (Platform as a Service)
PaaS cung cấp một môi trường phát triển hoàn chỉnh trên nền tảng đám mây, bao gồm công cụ lập trình, cơ sở dữ liệu, dịch vụ triển khai và quản lý ứng dụng.
- Dành cho nhà phát triển muốn xây dựng và triển khai phần mềm mà không phải lo về hạ tầng.
- Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình, framework, CI/CD, API…
- Tối ưu chi phí phát triển và thời gian triển khai.
Ví dụ: Google App Engine, Heroku, AWS Elastic Beanstalk.
IaaS (Infrastructure as a Service)
IaaS cho phép người dùng thuê tài nguyên hạ tầng như máy chủ ảo (VM), lưu trữ, mạng, firewall… từ nhà cung cấp cloud.
- Phù hợp với doanh nghiệp cần kiểm soát hạ tầng nhưng không muốn đầu tư phần cứng.
- Người dùng có toàn quyền cài đặt và quản lý hệ điều hành, phần mềm, bảo mật.
- Linh hoạt mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên theo nhu cầu thực tế.
Ví dụ: Amazon EC2 (AWS), Microsoft Azure, Google Compute Engine.
Các loại dịch vụ của Public Cloud
Public Cloud có nhiều loại dịch vụ để phục vụ các nhu cầu sử dụng khác nhau.
Cloud Server
Cloud Server là dịch vụ cung cấp máy chủ ảo được triển khai trên hạ tầng đám mây. Người dùng có thể dễ dàng khởi tạo, thay đổi cấu hình và quản lý máy chủ theo nhu cầu thực tế mà không cần đầu tư phần cứng. Với khả năng mở rộng linh hoạt, hiệu năng ổn định và hỗ trợ bảo mật như firewall, snapshot, đây là lựa chọn lý tưởng cho website, hệ thống nội bộ và ứng dụng doanh nghiệp.
Cloud Storage
Cloud Storage là dịch vụ lưu trữ dữ liệu trực tuyến giúp người dùng dễ dàng tải lên, truy xuất và chia sẻ dữ liệu mọi lúc mọi nơi. Dung lượng lưu trữ có thể mở rộng không giới hạn, đi kèm tính năng bảo mật cao và khả năng tích hợp với nhiều nền tảng khác nhau. Cloud Storage phù hợp cho lưu trữ backup, tài nguyên media, dữ liệu IoT hoặc lưu trữ web.
Cloud PC
Cloud PC hay VDI cung cấp môi trường máy tính ảo hoạt động hoàn toàn trên đám mây, cho phép người dùng truy cập qua Internet từ mọi thiết bị. Giải pháp này giúp giảm thiểu chi phí đầu tư phần cứng, hỗ trợ quản trị tập trung, tăng cường bảo mật và kiểm soát dữ liệu. Cloud PC phù hợp với mô hình làm việc từ xa hoặc triển khai nhanh cho đội ngũ lớn.
Cloud Database
Cloud Database là dịch vụ cơ sở dữ liệu được quản lý hoàn toàn trên nền tảng Public Cloud, hỗ trợ cả RDBMS (MySQL, PostgreSQL…) và NoSQL (MongoDB…). Người dùng không cần tự cài đặt hay bảo trì hệ thống mà vẫn đảm bảo hiệu năng, bảo mật và khả năng mở rộng cao.
Cloud Backup
Cloud Backup giúp sao lưu dữ liệu từ máy tính, server hoặc hệ thống lên đám mây một cách tự động và an toàn. Khi có sự cố hoặc mất dữ liệu, người dùng có thể phục hồi dễ dàng chỉ trong vài phút. Dịch vụ này rất quan trọng trong chiến lược bảo vệ dữ liệu, phòng chống thảm họa (Disaster Recovery) và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thông tin.
Phân biệt Public Cloud so với Private Cloud
Bảng so sánh các tiêu chí quan trọng giữa Public Cloud và Private Cloud:
| Tiêu chí | Public Cloud | Private Cloud |
| Quản lý & sở hữu | Nhà cung cấp cloud sở hữu và quản lý, chia sẻ tài nguyên cho nhiều khách hàng. | Doanh nghiệp tự sở hữu và quản lý, dùng riêng cho nội bộ. |
| Truy cập | Qua Internet, có thể truy cập từ mọi nơi. | Giới hạn trong mạng nội bộ hoặc qua VPN. |
| Khả năng mở rộng | Mở rộng linh hoạt, gần như không giới hạn. | Bị giới hạn bởi tài nguyên phần cứng sẵn có. |
| Chi phí đầu tư ban đầu | Thấp, không cần xây dựng hạ tầng. | Cao, cần đầu tư hệ thống phần cứng, trung tâm dữ liệu và nhân lực. |
| Chi phí vận hành | Trả theo mức sử dụng (pay-as-you-go), dễ kiểm soát nếu dùng hiệu quả. | Tốn kém hơn do phải duy trì hạ tầng, nhân sự IT, và chi phí bảo trì lâu dài. |
| Tùy chỉnh hệ thống | Hạn chế tùy biến do dùng chung hạ tầng với nhiều người. | Linh hoạt tùy chỉnh theo đặc thù của doanh nghiệp. |
| Bảo mật & kiểm soát | Bảo mật phụ thuộc vào nhà cung cấp, ít quyền kiểm soát vật lý. | Bảo mật cao, doanh nghiệp tự kiểm soát toàn bộ hệ thống. |
| Ví dụ dịch vụ điển hình | AWS, Microsoft Azure, Google Cloud, CMC Cloud, FPT Cloud. | Hệ thống cloud nội bộ của ngân hàng, tổ chức tài chính, chính phủ, doanh nghiệp lớn. |
Những câu hỏi thường gặp về Public Cloud
Public Cloud phù hợp với những đối tượng nào?
Public Cloud phù hợp với cá nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup, hoặc các tổ chức cần triển khai nhanh, tiết kiệm chi phí và dễ dàng mở rộng tài nguyên.
Public Cloud có an toàn không?
Có. Public Cloud sử dụng các cơ chế bảo mật như mã hóa, kiểm soát truy cập, phân tách người dùng, nhưng vẫn cần bổ sung các biện pháp bảo mật riêng để bảo vệ dữ liệu tốt hơn.
Tôi có toàn quyền kiểm soát tài nguyên trên Public Cloud không?
Với mô hình IaaS, bạn có quyền quản lý hệ điều hành, ứng dụng và dữ liệu. Tuy nhiên, bạn không có quyền truy cập hạ tầng vật lý như trong Private Cloud hoặc máy chủ riêng.
Public Cloud phù hợp cho nhu cầu triển khai linh hoạt, nhưng nếu doanh nghiệp cần bảo mật cao và toàn quyền kiểm soát hạ tầng, sử dụng dịch vụ Private Cloud sẽ là lựa chọn tối ưu hơn. Liên hệ ZoneCloud ngay hôm nay để trải nghiệm dịch vụ Private Cloud chuẩn Tier III, an toàn, ổn định và được hỗ trợ kỹ thuật 24/7.
